Bekir Sami Bey

Ben bir Osmanlı Albay’ı olan Bekir Sami Bey’in İstanbul’un işgali sonrasında Bursa’da 56. Tümen Komutanı ve Kurtuluş Savaşı ile ilgili bazı tarihi romanlarda Roman Kahramanı olarak tanımıştım. ( Yüzbaşı Selahattin romanı olabilir )

Ancak Türkiye’nin ilk Dışişleri Bakanı olarak Londra Konferansına Ankara Hükümeti Baş temsilcisi olarak katıldığını… Yetkisi olmadığı halde görevini aşarak İngiliz, Fransız, İtalyan temsilcileri ile sözleşmeler imzaladığını… Bu yüzden Ankara Hükümeti tarafından görevden alındığını öğrenince uzunca süre gözümde canlandırmış olduğum Kahraman Bekir Sami Bey’in nasıl böyle işler yapmış olduğuna şaşırmış ve üzülmüştüm.Çünkü kafamda canlandırdığım,Bekir Sami Bey’in yetkilerini de aşarak Mustafa Kemal’e rağmen ve onun onaylamayacağı sözleşmeler yapabileceğini kabullenemiyordum.

Bu şaşkınlığım işin esasını öğrenmek için yaptığım araştırma sonucunda yakın tarihimizde iki Bekir Sami Bey olduğunu öğreninceye kadar sürdü tabii.

İlk Dış İşleri Bakanıolan Bekir Sami Bey Sultaniyi ( Galatasaray Lisesi ) bitirdikten sonra eğitimini İsviçre’de tamamlayan siyasetçi Bekir Sami Kunduh imiş.

Benim Kahraman’ım Bekir Sami Bey ise Bekir Sami Günsav imiş

Benim gibi bilgi eksikliği nedeni ile düş kırıklığı yaşamış olabilecek okuyucularımızı aydınlatmak amacı ile Bekir Sami Günsav’ı tanıtan aşağıdaki metni bilgilerinize sunarım.

MİRALAY BEKİR SAMİ BEY (GÜNSAV)

Babası Kafkasya’dan Anadolu’ya göç eden Çerkez Beylerinden Gubzeç Hasan Bey, Annesi Ayşe hanımdır.

Orta öğretimini Bursa askeri lisesinde tamamlayıp 1896 yılı sonu İstanbul’daki  harp okulu birinci sınıfına naklolun muştur.

Bekir Sami Bey Piyade sınıfına mensup 421 öğrenci arasında 17nci sırada Harp Okulundan Teğmen olarak mezun olmuştur.

Harp okulundan mezun olduktan sonra; Harp Akademisi Kurmay okuluna ayrıl­mış ve daha sonra 04 Kasım 1902 tarihinde Mümtaz yüzbaşı olarak mezun olmuştur.

05.Temmuz.1912 tarihinde Harbiye nezareti Makam Başyaverliğine tayin edildi. 20 ay süre ile bu görevde kaldı.

Trablus ve Balkan harplerinde Ordunun çok fazla silah, Cephane ve Harp  malzemesi kaybetmesi üzerine Bekir Sami bey Satın alma Komisyonu Başkanı olarak Almanya’nın Karlisruhe şehrine gönderildi.

Almanya’daki izlenimleri üzerine eşine yazdığı mektup son derece duyguludur. Mektupta “ Buradaki ilerlemeyi gördükçe ecdadımıza, Bilhassa Abdülhamit ve Adamlarına ne kadar lanet ediyorum bilseniz. Biz bu adamlardan Fıtraten daha çok zeki ve kabiliyetliyiz. Aramızda dağlar kadar fark var.” Şeklindeki sözleri: Onun Türk Milletinin Avrupalılardan daha zeki ve kabiliyetli olduğunu düşündüğünü göstermek­tedir.

Bekir Sami Bey 21 Ocak 1915 tarihinde 43cü alay Komutanlığına tayin edilmiştir. İki gün sonra 23 Ocak 1915 tarihinde Yarbaylığa Terfi ettirilmiştir. Bekir Sami Bey Irak cephesinde birçok Savaşa 52nci Tümen Komutanı olarak Katılarak Kıdem zammı ile madalyalar kazanmıştır.

Katıldığı Savaşlar: KUDEYRA KALESİ TAARRUZU, VADİ-İ KELAL SAVAŞI VE BİRİNCİ FELAHİYE SAVAŞI. Her üç savaşı da kazanmıştır. En önemlisi BİRİNCİ FELAHİYE SAVAŞI dır.

Silah, Cephane ve sayıca çok üstün İNGİLİZ  KUVVETLERİ iki Tümenle Türk mevzilerine taarruz etmesiyle savaş başlamıştır. Günlerce süren cehennemi Topçu ateşi sonunda, Türk askerleri karşı taarruza  geçerek İngilizleri Ağır bir yenilgiye uğratmışlardır. Siperlerimiz önünde Altı bin kadar ölü bırakan İngilizlerin kuman­danı beyaz Bayrak sallayarak yaralı ve ölülerini almak için mütareke talep etmiştir.

Bekir Sami Bey Bu savaşta başından yaralandığı halde askerlerinin başın­dan ayrılmamıştır ve Türk tarihine büyük bir zafer kazandırmıştır.

Bu başarılarından dolayı Genel Kurmay Başkanlığınca iki sene kıdem zammı verilerek albaylığa terfi ettirilmiştir. O tarihte yaşı 36 dır.

Bekir Sami Bey Türk Tarihine FELAHİYE KAHRAMANI olarak geçmiştir.

İzmir’in Yunanlılar  tarafından 15 ayıs 1919  tarihinde işgali üzerine Albay Bekir Sami Bey Genel  Kurmay  Başkanı Şevket Turgut Paşanın önerisiyle İzmir ‘de bulunan Ali  Nadir Paşanın yerine 17. Kolordu Kumandan vekili  olarak Tayin edilmiştir.

Bekir Sami Bey 21Mayısta 1919 tarihinde Bandırmaya  çıkmıştır.

Gördüğü  manzara  karşısında,  çok üzülmüştür. Bandırma ilçesinde    bütün Rum evleri Yunan bayrakları  ile  donatılmıştır.  Bandırmada bulunan 61nci Tümen kumandanı Kurmay Yarbay Rafet beyi  makamına  çağırarak  şu emri vermiştir.

” Burası Türkiye’dir burada tek bayrak Türk Bayrağıdır.  Bunun dışında başka bir bayrağın asılmasına    sallanmasına, hürmet  görmesine muvafakat  etmek  alçaklıktır. Şimdi Derhal şehirdeki Yunan Bayraklarını kaldırtacaksınız.  Bu iş üç saat zarfında,  sona  ermez   ise ben sizi öldüreceğim.  Haydi  vazife  başına”

Tümen Komutanı Baş  üstüne diyerek ayrılmış ve emir yerine  getirilerek bütün Yunan bayrakları toplattırılmıştır.

Bekir Sami Bey  21 Mayısta 19I9 tarihinden  itibaren bütün Batı Anadolu’yu dolaşıp Direnişleri örgütlemiş  ve  birçok Askeri ve Sivil makamlarla yazışmalar yaparak,  Halkı Milli mücadele için  teşvik ederek Milli Mücadeleyi başlatan ve Milli direniş hareketlerini başarı ila yöneten Şerefli bir askerdir.

Türk Dünyası Gazetesi  27  Ekim 1919 tarihinde yayınladığı  “ Milli harekâtı İdare edenler”  Yazısında Bekir Sami Bey Bu memleketin yetiştirdiği Nadir şahsiyetlerden biridir.  Kendisi Azimkâr, Kuvvetli ve Değerli bir asker olduğu kadar iyi  bir  idarecidir.  Bursa’daki  hizmetleri ve  sağladığı sükûn ve emniyet  bu düşün­cemizin kanıtıdır.” Satırlarıyla  Milli harekâtı yönetenler arasında Bekir Sami Bey’e ayrı bir yer vermiştir.

Padişahlık adına yapılan Paşalık ve Başkumandanlık  tekliflerini reddetmiştir.

20nci Kolordu Kumandanı Ali Fuat Paşa Bekir Sami Beye 12.04.1920 tari­hinde bir telgraf çekmiştir. Telgrafında  “Zatı alinizin Anadolu  Kuvayı  Milliyesine yaptığı büyük hizmetleri  her  an takdirle  karşılıyoruz.  Mustafa Kemal Paşa  ile karar vererek meclis açılır açılmaz siz sevgili kardeşimizin Paşalığa terfisini Meclise arz  edeceğiz. Tebrik eder Şimdiden tebliğ ederim Kardeşim.”

Bekir Sami Bey bu telgrafa 13.04.1920 tarihinde Şöyle cevap  vermiştir. “Ankara’da 20nc i Kolordu Kumandanı Ali Fuat Paşa Hazretlerine”

“Siz saygıdeğer büyüğüm ve Mustafa  Kemal Paşa Hazretlerinin şahsım hakkın­daki  düşüncenize, ilgi ve alakanıza  minnet ve şükran duygularımı arz ederim. Yalnız  küçük bir talebim var. İsteğim Şu. Bugün Osmanlı İmparatorluğu Musalla Taşına yatırılmış bir durumdadır. Böyle bir anda terfi  etmeyi Musalla taşında Miras taksiminden Pay  alma  gibi   çok ağır ve acı telakki  ederim. Bu alaka ve taltiflerini, Memleketin Kurtuluş ve Zaferine Şahit  olduğumuz güne bırakılmasını arz ve niyaz   ederim.”

Bekir Sami bey 25 Haziran 1920 tarihinde atandığı 20nci Kolordu Kumandanlığına, Yerine tayin  edilen Komutanın  gelmemesi  üzerine  Bursa’da  kalmak mecburu yetinde kalmış bu sırada Yunanlılar Bursa’yı  İşgal etmiştir.

Bursa’nın işgali üzerine Mecliste bazı  Milletvekilleri Kumandan ve Valiyi suçlamışlardır. Oysa Balıkesir Müdafaası için birliklerinin büyük bir kısmını 61nci  fırka emrine vermiştir. Mustafa Kemal Paşa ve Genel Kurmay bu durumda kalan Az miktardaki birliklerin geri çekilmesi emrini  vermiştir.

Türkiye Büyük Millet  Meclisinde Başta Mustafa  Kemal Paşa  olmak Üzere İsmet  İnönü ve Ali Fuat  Paşalar Bekir Sami beyin Kusursuz   olduğunu hararetle savunmuşlardır. Bir süre Antalya ve Muğla  havalisi  kumandanlığı   ile  Kuzey  Kafkas askeri Murahhas lığı  görevini Yaptıktan  sonra  1924 yılında  emekliye ayrılmıştır.

Bekir Sami Bey hakkında Genel Kurmay Başkanlığı tarafından 1994 yılında Bastırılan “ Kurtuluş Savaşında Albay Bekir Sami Günsav”  ile  ilgili Kitap Genel Kurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayım Şubesi‘nin  ilgili Kurullarınca incelenerek yayıma hazırlanmıştır.